Kolejne niesamowite znalezisko, podczas prowadzonych na ulicy Wilków Morskich prac archeologicznych! Członkowie Stowarzyszenia im. Św. Korduli, przeczesujący teren przy dawnym kamieńskim browarze natrafili na na średniowieczną (XIII-XV wiek) muszlę św. Jakuba z Santiago de Compostella! Jest to drugie tego typu odkrycie na Pomorzu Zachodnim, wcześniej na podobny okaz natrafiono podczas wykopalisk w Kołobrzegu. Z terenu kraju znanych jest jedynie 8 takich eksponatów.

Zabytek został odkryty przez Adriana Jacuniaka na głębokości ok. 60 cm od obecnego poziomu ulicy. Prawdopodobnie umieszczony był pierwotnie w metalowej skrzynce, która niestety uległa zniszczeniu. Muszla ma kształt wydłużonego wachlarza z charakterystycznymi rowkami zbiegającymi się u nasady – mają one symbolizować drogi, które ze wszystkich stron zmierzają w kierunku Composteli w Hiszpanii.

Muszla o wymiarach 12 cm na 12 cm, ma na powierzchni widoczne 3 intencjonalnie wykonane otwory. Służyły one do przeciągania przez nie rzemienia, który pierwotnie mocowany był do kapelusza, płaszcza lub sakiewki pielgrzyma powracającego z Santiago de Composteli, gdzie wg przekazów historycznych znajduje się grób św. Jakuba Apostoła Większego.

Muszle te były w średniowieczu dowodem na odbycie pielgrzymki. Były również rodzajem pamiątki religijnej, jak również ochrony magicznej (amuletu), a nawet relikwii dla osoby jej posiadającej. Muszla była też w późnym średniowieczu i renesansie symbolem kobiecości, płodności i zmysłowości jak na obrazie Sandra Botticelliego pt. Narodziny Wenus (wł. Nascita di Venere), na który malarz przedstawił wynurzającą się z wody Wenus stojącą na muszli przypominającej te z Santiago de Composteli.

Muszla była przede wszystkim dowodem na odbycie pielgrzymki. Stanowiła również dla pątnika dużą wartość duchową i nie rzadko po jego śmierci wkładana była do grobu zmarłego.

Na pielgrzymki do Santiago de Composteli z naszej części Europy w średniowieczu było stać nielicznych, przede wszystko rycerzy i możnowładców. Taka podróż trwała wiele miesięcy. Były one również niebezpieczne, dlatego też należało mieć ze sobą list żelazny z parafii, ostemplowany pieczęcią biskupa.

Z terenu kraju znanych jest jedynie 8 takich eksponatów. Wśród nich muszla odkryta podczas badań archeologicznych na cmentarzysku na Ostrowie Lednickim koło Gniezna, Starym Mieście w Elblągu, Kołobrzegu, we Wrocławiu odkryta na Nowym Targu, Lublinie, Raciborzu i Cieszynie.

Szlaki w zasadzie przestały istnieć na początku XVI wieku wraz z wprowadzeniem reformacji i późniejszym okresem wojny 30 – letniej. Reaktywowano je dopiero w 1987 roku, jako pierwszy szlak kulturowy prowadzący do Santiago de Composteli. W 2017 roku utworzono Pomorską Drogę św. Jakuba, która prowadzi od Kretyngii na Litwie aż po Rostok w Niemczech. Szlak przechodzi również przez Kamień Pomorski. Muszla odkryta w Kamieniu Pomorskim, ze względu na liczne pęknięcia poddana zostanie konserwacji i po niej zostanie wyeksponowana w Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

– Czy muszla odkryta w naszym mieście mogła należeć do pielgrzyma z Kamienia? Tego niestety nie wiemy. Oczywiście istnieje takie prawdopodobieństwo. Jednak okoliczności odkrycia muszli nie ułatwiają nam tego zadania. Być może były pamiątką przechowywaną z pokolenia na pokolenie, a może kolekcjonerską atrakcją. Pozostają nam jedynie domysły. Niestety nie znamy z przekazów historycznych żadnej informacji o odbytej w średniowieczu pielgrzymce przez mieszkańca miasta, które to na pewno miały miejsce – mówi dyrektor MHZK Grzegorz Kurka.