Prowadzenie poszukiwań bez zgłoszenia będzie podlegało karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności. Sejm przyjął nowelizację ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która wprowadzi nowe regulacje prawne.

– Celem ustawy jest m.in. zwiększenie bezpieczeństwa dziedzictwa kulturowego poprzez wyłączenie z amatorskich poszukiwań miejsc pozostających pod ochroną konserwatorską, a także miejsc pochówków, miejsc kaźni i pomników zagłady. Proponowane zmiany, zgodnie z zapisami ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, umożliwią także włączenie dużych grup społecznych w polski system ochrony dziedzictwa kulturowego i archeologicznego – mówił poseł Jarosław Sachajko z Kukiz’15, dla Polskiej Agencji Prasowej.

Prowadzenie poszukiwań bez zgłoszenia będzie podlegało karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch.

Ustawa, w szczególności przez wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technicznych w postaci aplikacji cyfrowej do obsługi zgłoszeń poszukiwań, stworzy lepsze warunki do sprawnego przetwarzania informacji o pasjonatach.

Poszukiwania przy użyciu np. wykrywacza metali będzie mogła prowadzić tylko osoba pełnoletnia posiadająca zgodę właściciela i posiadacza nieruchomości. Wcześniej jednak planowane poszukiwania będzie musiała zgłosić do rejestru, który będzie prowadziło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ma to być narzędzie do ułatwionej komunikacji pomiędzy poszukiwaczem a urzędem. Aplikacja ma dawać możliwość łatwiejszej oceny zgłaszanych znalezisk i informować o strefach wyłączonych z poszukiwań.

Jeśli poszukujący trafi na przedmiot, który może być wartościowy, o znalezisku będzie musiał zawiadomić wojewódzkiego konserwatora zabytków. Ten będzie miał sześć dni na oględziny i ocenę przedmiotu oraz miejsca jego znalezienia. Potem wyda stosowną ekspertyzę. 

Jakie ograniczenia czekają na miłośników poszukiwania skarbów? Zabronione będą tereny zabytków wpisanych do rejestru lub ujętych w ewidencji zabytków. Zakaz obejmuje też obszar do 10 m od tych obiektów. Poszukiwań skarbów nie będzie można prowadzić w parkach kultury, na cmentarzach, mogiłach i grobach wojennych oraz miejscach kaźni, a także pomnikach zagłady i w otoczeniu ich stref ochronnych, podaje PAP.

Za znalezienie przedmiotu o szczególnej wartości możemy otrzymać przyznanie nagrody w wysokości 25-krotności przeciętnego wynagrodzenia z roku poprzedniego. W 2023 roku oznaczałoby to kwotę 138,5 tys. zł. W szczególnych przypadkach ta nagroda mogłaby zostać powiększona do 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia i w tym roku wynosić 166,2 tys. zł.