Grzybobranie jest bardzo dobrą formą czynnego wypoczynku, ponieważ leśne powietrze jest niewątpliwie sprzymierzeńcem naszego zdrowia, za sprawą jego czystości i roślinności:
- rosnące w lesie rośliny wykazują działanie antyseptyczne, dzięki temu powietrze w lesie jest praktycznie wolne od zanieczyszczeń;
- aktywność fizyczna poprawia samopoczucie. Pod wpływem ruchu wydzielają się endorfiny – „hormony szczęścia”, a zieleń i błękit lasu działają uspokajająco
i pozwalają się wyciszyć; - w naturalnym otoczeniu szybciej obniża się ciśnienie, puls, napięcie i poziom stresu;
- drzewa pochłaniają substancje toksyczne, takie jak dwutlenek węgla, dwutlenek siarki czy metale ciężkie, a wydzielają fitoncydy, czyli związki hamujące rozwój bakterii i grzybów. Te wytwarzane przez sosny zwalczają nawet gruźlicę! (sosny, brzozy i jałowce) wytwarzają strefę wolną od bakterii w promieniu 3-5 m.
- jeśli szczęście dopisze to grzybobranie sprawia nam wiele satysfakcji (pełny koszyk grzybów).
Grzyby znalazły miejsce w naszej tradycji kulinarnej ze względu na swój charakterystyczny smak. Należy jednak pamiętać, iż niektóre gatunki zawierają substancje silnie trujące dla człowieka. Nieznajomość zasad grzybobrania przyczynia się do zatruć grzybami.
Zasady bezpiecznego grzybobrania:
- Zbieraj wyłącznie grzyby, co do których nie masz wątpliwości, że są jadalne (warto korzystać z atlasów).
- Zbieraj wyłącznie wyrośnięte grzyby . Zbieranie młodych owocników, bez wykształconych cech danego gatunku, to najczęstsza przyczyna tragicznych pomyłek.
- Jeśli jesteś początkującym grzybiarzem, zbieraj tylko grzyby rurkowe. W tej grupie nie ma grzybów śmiertelnie trujących, więc ryzyko zatrucia jest dużo mniejsze niż w przypadku grzybów blaszkowych.
- Nie stosuj błędnych metod rozpoznawania gatunków trujących, takich jak: zabarwienie cebuli na ciemno podczas gotowania z grzybami, ciemnienie srebrnej łyżeczki, gorzki smak (istnieją gatunki śmiertelnie trujące posiadające przyjemny, słodkawy smak np. muchomor sromotnikowy, muchomor wiosenny).
- Zbieraj grzyby do koszyków lub pojemników przepuszczających powietrze. Nie używaj foliowych reklamówek – grzyby szybko się w nich psują, co grozi zatruciem.
- Nigdy nie zbieraj grzybów, które rosną w rowach, na skraju lasu oraz w okolicach skupisk odpadów (np. przy zakładach produkcyjnych czy drogach o dużym natężeniu ruchu), ponieważ grzyby wchłaniają ze swego otoczenia metale ciężkie i inne zanieczyszczenia.
- Nie zbieraj i nie niszcz grzybów trujących. Wiele z tych gatunków jest pod ochroną i stanowi część ekosystemu.
- Jeśli masz wątpliwości, czy grzyb jest trujący czy jadalny, nie ryzykuj! Jeśli wątpliwości pojawią się później, skorzystaj z bezpłatnej porady w stacji sanitarno-epidemiologicznej.
ABC przyrządzania i spożywania potraw z grzybów
- Grzyby są potrawą ciężko strawną i dlatego nie wolno podawać ich małym dzieciom, ludziom w podeszłym wieku oraz osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego.
- Nie należy spożywać grzybów na surowo – może to wywoływać dolegliwości trawienne i zatrucia. Pamiętaj, aby odpowiednio przyrządzić grzyby!
- Potrawy z grzybów należy spożywać świeże, bezpośrednio po sporządzeniu.
- Nie wolno przetrzymywać potraw z grzybów nawet w lodówce, ponieważ łatwo się one psują i szybko powstają w nich substancje trujące.
- Niektóre rodzaje grzybów mogą powodować zatrucia w połączeniu z alkoholem! (np. borowik ponury, czernidlak pospolity)
Nie zaleca się jedzenie grzybów:
- kobietom w ciąży i karmiącym,
- dzieciom,
- osobom starszym,
- osobom z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego
Zatruci grzybami
Główną przyczyną zatruć grzybami jest niewłaściwe rozpoznanie jadalnych i trujących grzybów, nieodpowiednie przygotowanie potraw z niektórych jadalnych grzybów oraz ich niewłaściwe przechowywanie. Pierwsze objawy zatrucia grzybami mogą pojawić się już po 30 minutach do 6 godzin. Natomiast zatrucie o długim okresie utajenia objawia się od 6 godzin do 24 godzin od przyjęcia toksyny. (zależy to ilości spożytych grzybów, od różnorodnych toksyn i predyspozycji organizmu).
Najczęstsze objawy zatrucia grzybami to: nudności, wymioty, ból brzucha i głowy, podwyższona temperatura ciała. W przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym dochodzi do: uszkodzenia wątroby, śmierci mózgu.
Pamiętaj!
W przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym może nastąpić chwilowa poprawa samopoczucia, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza. Lekarz wezwany w porę może uratować Ci życie! Jeżeli nie jesteś pewien, czy grzyb, który znalazłeś, jest jadalny – nie ryzykuj! Nawet najbardziej doświadczonym grzybiarzom przytrafiają się pomyłki, które mogą być tragiczne w skutkach!
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
