Takiego obrotu sprawy nikt się nie spodziewał! Wampir z Kamienia Pomorskiego, o którym rozpisywały się media ogólnoświatowe to tak naprawdę kobieta! Po przeprowadzeniu analizy antropologicznej oraz najnowocześniejszych badań DNA i skanowania 3D ustalono, że zmarła najprawdopodobniej to ofiara procesu o czary przeprowadzonego przez Kapitułę Katedralną.

Wszystko rozpoczęło się w 2014 roku, kiedy to podczas prac archeologicznych prowadzonych w Kamieniu Pomorskim na tzw. Kwartale Dominikańskim natrafiono na nietypowy pochówek datowany na XVI – XVII wiek. Odkryty szkielet w opinii archeologa prowadzącego wykopaliska mógł być pochówkiem antywampirycznym. Wskazywały na to dosyć nietypowe cechy, mianowicie w ustach umieszczony był fragment cegły, a kość udowa i piszczelowa były przewiercone na wylot. Pochówek znajdował się na skraju cmentarza, w odległości kilku metrów od kolejnych odkrytych pochówków. Cmentarz prawdopodobnie funkcjonował do końca XVII wieku.

Według analizy antropologicznej wykonanej po odkryciu, szczątki należały do mężczyzny, który w chwili śmierci miał około 45-55 lat. Oceniono, że miał ciemne włosy i oczy, i około 160 cm wzrostu. Uznano wówczas, że był to tzw. „pochówek antywampiryczny”. Cegła umieszczona w ustach i kołki wbite w nogi miały być próbą powstrzymania zmarłej osoby przed powrotem zza grobu. Szkielet został nazwany „Wampirem z Kamienia Pomorskiego”. Przeprowadzoną przez naszą redakcję relację powielały media ogólnoświatowe takie jak New York Times, brytyjski Guardian czy kanał Discovery.

Wampir to tak naprawdę czarownica!

W 2017 roku specjaliści z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie na prośbę dyrektora Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej Grzegorza Kurki przeprowadzili ponowne badania szczątków. Naukowcy ze Szczecina dokonali rewolucyjnych ustaleń. Przeprowadzono pełen panel badań. Od ponownej analizy antropologicznej poprzez badania medyczno-sądowe, tomografię komputerową, skanowanie 3D do najnowocześniejszych badań DNA. Ustalenia naukowców zupełnie zmieniły wcześniejsze ustalenia.

Największym zaskoczeniem było ustalenie że badany szkielet należał do kobiety w chwili śmierci miała ona 65 lub więcej lat, blisko 170 cm wzrostu, a włosy koloru blond, oraz niebieskie oczy. Pochodzenie etniczne ustalono na typowo europejskie (haplogrupa H). Obrażenia które były zaobserwowane na kończynie dolnej miały charakter okołośmiertnych co oznacza, że zadano je za życia ofiary.

Naukowcy oszacowali także wiek pochówku na podstawie datowania radiowęglowego na przełom XVII/XVIII wieku. Te badania pozwoliły na postawienie nowej hipotezy, biorąc pod uwagę wszystkie uzyskane dane naukowcy przychylają się, że kobieta której szczątki odnaleziono była oskarżona o czary. Kamień Pomorski był miejscem, gdzie w tamtym okresie procesy o czary przeprowadzane były przez Kapitułę Katedralną.

Przedwojenny kamieński historyk Rudolf Spuhrmann w swojej książce dotyczącej historii miasta pisał „W drugiej połowie XVII wieku w Kamieniu prowadzono walkę z czarownicami. Kroniki zawierają sprawozdania z wielu procesów przed Kapitułą Katedralną. Rada miasta miała do całej sprawy trzeźwy i sceptyczny stosunek, ale do wydarzeń się nie wtrącała”. Król Fryderyk Wilhelm I 25 czerwca 1715 roku zabronił prześladowania czarownic i skazywania ich na śmierć, jednak proceder ten mógł być jeszcze przez jakiś czas stosowany. W inwentarzu Zespołu Akt Kapituły Kamieńskiej z lat 1478 – 1823 w rozdziale XXI, zatytułowanym Judicalia, pod pozycją 544. – „Dokumenty różne z procesów o czary” (niem. Verschieden processakten betr. Zauberei) odnotowano 4 procesy, które przeprowadzone zostały przez Kapitułę Kamieńską. Na podstawie istniejących źródeł wiemy, że 30 grudnia 1679 roku ostatnią osądzoną i spaloną na stosie była Petra Krügers ze Skarychowa. Jednak, pomimo zakazu króla Fryderyka Wilhelma I jeszcze w 1720 roku odbył się prowadzony przez Kapitułę proces o czary Martina Ohmsche z Chrząstowa.

Dzięki przeprowadzonym badaniom genetycznym i zachowanym dokumentom z procesów o czary pojawia się szansa na identyfikację tej osoby. Naukowcy kontynuują badania między innymi zamierzają zrekonstruować wygląd twarzy kobiety bazując na najnowocześniejszych metodach analizy DNA w kierunku ustalenia cech fenotypowych.

– Badany przypadek pokazuje jak najnowocześniejsze metody antropologiczne, medyczne i oczywiście genetyczne są wstanie rzucić zupełnie nowe światło na znaleziska archeologiczne i historyczne. Analizowany przypadek jest wyjątkiem na skalę światową do tej pory nie przebadano tak szczegółowo ofiary oskarżonej o czary. Dzisiaj stoimy na progu rewolucyjnych odkryć jeżeli chodzi o badania Archeologiczne i Antropologiczne nowe metody genetyczne zaczynają być niezbędnym narzędziem w tych badaniach i dają niebywałe efekty, co możemy zobaczyć na przykładzie kobiety z Kamienia Pomorskiego – mówi dr hab. Andrzej Ossowski.

Zespół PUM w Szczecinie który przeprowadzał badania znany jest między innymi z prowadzenia projektu Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, projektu w ramach którego zidentyfikowano przeszło 90 ofiar zbrodni komunistycznych i niemieckich między innymi Danutę Siedzikównę „Inkę”, Hieronima Dekutowskiego „Zaporę” czy Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”

– Jesteśmy wdzięczni, że pracownicy naukowi Zakładu Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie podjęli się przeprowadzenia interdyscyplinarnych badań szkieletu ludzkiego odkrytego podczas prac archeologicznych prowadzonych na tzw. Kwartale Dominikańskim w Kamieniu Pomorskim. Badania te przeprowadzone z zastosowaniem najnowocześniejszych metod badawczych dostarczyły sensacyjnych wyników. Określenie płci zmarłej osoby zmieniło całkowicie dotychczasowe wyobrażenie o zmarłej prawdopodobnie podczas tortur kobiety. Powyższe badania są prawdopodobnie pierwszymi tego typu na świecie. Dzięki nauce możemy dowiedzieć się jaki los spotkał kobietę posądzoną o czary i jest ona świadectwem niechlubnej historii Europy związanej z procesami i skazywaniem niewinnych ludzi na śmierć – podkreśla dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej Grzegorz Kurka.