Takie zmiany czekają na uczniów od 1 września

​

Dwa nowe przedmioty w szkołach: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna, nowa podstawa programowa WF, mniej lekcji religii, nowe terminy ferii zimowych i likwidacja „godzin czarnkowych” – to tylko niektóre zmiany, które zaczną obowiązywać w nowym roku szkolnym 2025/2026. Oto co czeka uczniów i nauczycieli od 1 września.

1 września 2025 r. w szkołach pojawią się dwa nowe przedmioty: edukacja obywatelska, która zastąpi historię i teraźniejszość, oraz edukacja zdrowotna w miejsce wychowania do życia w rodzinie. Edukacja obywatelska ma przygotować do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania w społeczeństwie. Będzie nauczana w szkołach ponadpodstawowych w klasie II liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkole I stopnia.

W kolejnych latach obejmie następne roczniki i nauczana będzie w II i III klasie liceum, klasach II-IV technikum i w klasach II i III branżowej szkoły I stopnia. Edukacja zdrowotna ma łączyć elementy nauk o zdrowiu, medycznych, społecznych, humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych i odnosić się do zdrowia w wymiarze fizycznym, psychicznym, seksualnym, społecznym i środowiskowym na wszystkich etapach życia.

Przedmiot będzie nauczany w szkołach podstawowych w klasach IV-VIII i w szkołach ponadpodstawowych. W tym roku będzie nieobowiązkowy – z zajęć można zrezygnować do 25 września. Decyzja o tym, że będzie to przez rok przedmiot nieobowiązkowy, zapadła w trakcie kampanii prezydenckiej, po protestach części społeczeństwa i Kościoła. Ogłaszając ją, ministra edukacji Barbara Nowacka argumentowała, że „widząc napięcia”, musi ochronić szkołę przed „awanturą polityczną”.  Kilka dni wcześniej o nieobowiązkowości nowego przedmiotu poinformował wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Nowacka tłumaczyła później, że to rozmowy z nauczycielami spowodowały, że edukacja zdrowotna będzie nieobowiązkowa.

Od nowego roku szkolnego obowiązywać będzie też nowa podstawa programowa wychowania fizycznego. Nacisk położono na rozwój umiejętności ruchowych u dzieci i młodzieży, tak by podejmowały różne formy aktywności fizycznej przez całe życie. Wiele aktywności ruchowych uczniów ma się odbywać na świeżym powietrzu.

Zgodnie z nową podstawą, analogicznie jak jest w klasach starszych, wprowadzony ma być obowiązek przeprowadzenia w każdej klasie testów sprawnościowych. Mają one być przeprowadzane w każdym roku szkolnym w okresie od lutego do kwietnia. Przeprowadzi je nauczyciel WF. Obejmują one: bieg wahadłowy 10 × 5 m, 20-metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy, podpór w leżeniu przodem na przedramionach (tzw. deska) i skok w dal z miejsca.

Ponadto w przypadku klas VII-VIII szkoły podstawowej podstawa programowa wychowania fizycznego obejmuje fakultatywny dział umożliwiający zapoznanie się z ćwiczeniami, które są stosowane w trakcie rekrutacji do służb mundurowych i innych zawodów, w których wymagana jest wysoka sprawność fizyczna. W szkołach ponadpodstawowych dział ten będzie obowiązkowy dla wszystkich uczniów.

Od nowego roku szkolnego 2025/2026 religia lub etyka mają się odbywać w wymiarze jednej godziny tygodniowo – bezpośrednio przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi ucznia lub bezpośrednio po nich.

Rozporządzenie w kwietniu zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska. W uzasadnieniu wskazała m.in. na pominięcie stanowisk Kościołów i związków wyznaniowych oraz na naruszenie konstytucyjnego prawa rodziców do określania wychowania moralnego i religijnego dzieci. 3 lipca TK orzekł, że rozporządzenie jest niezgodne z konstytucją.

Służby prasowe resortu edukacji podkreśliły wówczas, że „to minister odpowiedzialny za oświatę kształtuje prawo oświatowe w Polsce”. „Rozporządzenia wydawane przez ministra ds. oświaty są publikowane w Dzienniku Ustaw i to one stanowią obowiązujące prawo, a nie decyzje organu, którego stan niezdolności do wykonywania zadań Trybunał Konstytucyjny stwierdził w wyrokach sądów europejskich i Sejm w uchwale z 6 marca 2024 r.” – wskazał resort.

Od tego roku ferie zimowe będą w trzech, a nie jak dotychczas w czterech terminach. Ministerstwo dokonało nowego podziału województw na grupy. Nie będzie już osobnego terminu dla województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego, które ferie miały zawsze w stałym terminie na przełomie stycznia i lutego.

Od 19 stycznia do 1 lutego ferie będą mieli uczniowie z województw: mazowieckiego, pomorskiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego; od 2 do 15 lutego – z województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, zachodniopomorskiego, małopolskiego i opolskiego; od 16 lutego do 1 marca – z województw: podkarpackiego, lubelskiego, wielkopolskiego, lubuskiego i śląskiego.

Od września 2025 r. możliwa będzie nauka w nowym zawodzie – technik gospodarki nieruchomościami. Został on wpisany do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Nauczanie w tym zawodzie ma być realizowane w technikum oraz na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i kursie umiejętności zawodowych.

Wiosną 2026 r. na maturze po raz pierwszy przeprowadzony zostanie egzamin pisemny z języka ukraińskiego jako języka obcego, czyli będzie mógł być zdawany przez wszystkich maturzystów. Do tego roku egzamin z ukraińskiego przeprowadzany był tylko jako egzamin obowiązkowy dla maturzystów ze szkół i oddziałów dla mniejszości narodowej ukraińskiej.