Na początku 2021 roku Rosja zaczęła gromadzić żołnierzy oraz sprzęt wojskowy wokół granic z Ukrainą. W grudniu tego roku Moskwa wystosowała żądania nierozszerzania Sojuszu Północnoatlantyckiego i ograniczenia jego aktywności na wschodniej flance. W styczniu 2022 roku NATO odrzuciło te żądania. 24 lutego 2022 roku rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę na pełną skalę.

Trzy dnia przed wybuchem wojny, 21 lutego 2022 r. prezydent Rosji Władimir Putin podpisał dekret o uznaniu suwerenności separatystycznych Republik Ludowych w Donbasie, Donieckiej i Ługańskiej.

W lutym 2022 roku Rosja zaatakowała Ukrainę z północy, wschodu i południa, próbując bez sukcesu zająć m.in. stolicę tego państwa, Kijów. W kwietniu tego roku wojska rosyjskie zostały wyparte z północy kraju, w tym z obwodu kijowskiego. W jesiennej kontrofensywie Ukraińcy wyzwolili niektóre tereny zajęte na południu i wschodzie kraju, w obwodach charkowskim, chersońskim i mikołajowskim. Rozpoczęta w czerwcu 2023 roku ukraińska kontrofensywa nie przyniosła znaczących sukcesów. Wojna przybrała charakter walk pozycyjnych, koncentrując się w wybranych punktach w Donbasie, obwodach chersońskim i zaporoskim.

W rosyjskiej inwazji na Ukrainę zginęło ponad 10 tys. cywilów, co najmniej dwa razy tylu zostało rannych, a kilkanaście milionów Ukraińców zostało zmuszonych do ucieczki. Zablokowane dostawy ukraińskiego zboża spowodowały kryzys żywnościowy w najbiedniejszych regionach świata. Wywołany wojną kryzys energetyczny doprowadził do podwyżek cen w wielu krajach.

Według danych amerykańskiego i brytyjskiego wywiadu straty po stronie rosyjskiej wynoszą 300-350 tys. zabitych i rannych żołnierzy, a po stronie ukraińskiej co najmniej 200 tys., jednak nie da się precyzyjnie określić liczby ofiar wojskowych.