11 listopada 2025 roku Gmina Rewal i Starostwo Powiatowe w Gryficach zapraszają na powiatowo-gminne obchody Narodowego Święta Niepodległości w Pobierowie. W programie wydarzenia znalazło się m.in. uroczyste odsłonięcie pomnika Ignacego Jana Paderewskiego – wybitnego pianisty i męża stanu. Jednak za patriotycznym przekazem tej uroczystości kryje się historia, która z przestrzeganiem prawa ma niewiele wspólnego. Paderewski nie byłby jednak dumny z formuły jaką przyjęto w Gminie Rewal. Z prostej kwerendy Biuletynu Informacji Publicznej wynika, że pomnik został zamówiony i wykonany ponad 15 miesięcy przed tym, jak Rada w ogóle wyraziła zgodę na jego wykonanie i wzniesienie.

7 maja 2024 roku Urząd Gminy Rewal, reprezentowany przez urzędniczkę Beatę Hryszel, podpisał w imieniu wójta Konstantego Tomasza Oświęcimskiego umowę nr 105/IKO.272.5.2024.BH z rzeźbiarzem Stanisławem Motyką prowadzącym pracownię Motykarnia. Przedmiotem zamówienia było: „Wykonanie postaci Ignacego Jana Paderewskiego wykonanej z brązu i montaż w Pobierowie na działce nr 785/1.”

W praktyce oznacza to, że pomnik był gotowy już rok przed tym, jak władze gminy podjęły formalną decyzję w tej sprawie gdyż dopiero 31 października 2025 roku
Podczas sesji Rady Gminy Rewal radni – jednogłośnie przyjęli uchwałę w sprawie „wyrażenia zgody na wzniesienie pomnika Ignacego Jana Paderewskiego na działce 785/1”.

Dziwnym trafem, uchwały czy nawet projektu na próżno szukać w Biuletynie Informacji Publicznej, z którego wiedzę powinni czerpać mieszkańcy. Można więc powiedzieć, że w Rewalu nie tylko legalizuje się decyzje, które zapadły kilkanaście miesięcy wcześniej po czasie, ale także nie upublicznia się najzwyklejszych materiałów, które będą – a później już były procedowane na sesji.

„Inwestorem przedsięwzięcia jest Gmina Rewal, która sfinansuje i zrealizuje budowę pomnika, zapewniając uzyskanie wszelkich wymaganych decyzji administracyjnych, uzgodnień oraz wykonanie prac zgodnie z obowiązującymi przepisami” – taki zapis znalazł się w projekcie podjętym 30 października 2025 roku – czyli 15 miesięcy po zawarciu umowy na wykonanie pomnika. 

Tylko Rada Gminy może zdecydować o pomniku

Przepisy w tej sprawie są jednoznaczne, zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym „Do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach wznoszenia pomników.”. To oznacza, że żaden wójt ani jego urzędnicy nie mogą samodzielnie zlecać wykonania pomnika bez uprzedniej zgody rady. Z kolei art. 44 ust. 1 ustawy o finansach publicznych stanowi, że wydatki publiczne mogą być ponoszone wyłącznie na podstawie zatwierdzonych i legalnych zobowiązań. Innymi słowy – bez uchwały rady, wójt nie miał prawa zlecić wykonania i sfinansować budowy pomnika. 

Uchwała ta była więc tylko formalnym „przyklepaniem” decyzji, którą wójt podjął ponad rok wcześniej – bez podstawy prawnej, bez zgody rady i bez konsultacji. Podczas oficjalnych obchodów Święta Niepodległości w Pobierowie, wójt Konstanty Tomasz Oświęcimski i starosta Ryszard Chmielowicz uroczyście odsłonią gotowy już monument.

Co by było gdyby radni nie wydali zgody na budowę? Jak Wójt uzasadniłby wydatkowanie 120 tys. złotych? Próbowaliśmy się również skontaktować z Konstantym Oświęcimskim, jednak jego telefon milczał. Przesłaliśmy więc do urzędu gminy pytania drogą mailową. Do tematu wrócimy.