Organizacja transportu publicznego na obszarach wiejskich, ograniczenie ruchu samochodów w regionach turystycznych czy możliwości uruchomienia elastycznych systemów transportowych – to niektóre z zagadnień poruszanych w trakcie prac nad międzynarodowym projektem „LAST MILE zrównoważona mobilność na obszarze ostatniej mili w regionach turystycznych”. Jakie rozwiązania zaproponowano dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego oraz gmin nadmorskich – Dziwnowa, Wolina, Kamienia Pomorskiego i Międzyzdrojów?

Międzynarodowe doświadczenia
Podsumowanie pierwszego etapu prac oraz prezentacja działań zaplanowanych do realizacji w kolejnych dwóch latach trwania projektu zostały przedstawione podczas konferencji, która odbyła się 19 września 2018 r. w Centrum Kultury Euroregionu Stara Rzeźnia w Szczecinie. Do udziału w wydarzeniu zaproszono przedstawicieli samorządów, organizatorów transportu publicznego, podmioty sektora turystycznego, organizacje i instytucje odpowiedzialne za polityki transportowe i turystyczne oraz reprezentantów środowiska akademickiego.

„LAST MILE – zrównoważona mobilność na obszarze ostatniej mili w regionach turystycznych” to międzynarodowy projekt, w którym obok regionów i instytucji z Austrii, Hiszpanii, Bułgarii, Słowacji i Luksemburga, uczestniczy Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie, reprezentujące nasz region. Jednym z celów projektu jest znalezienie odpowiednich, dopasowanych do uwarunkowań konkretnych regionów turystycznych rozwiązań z wykorzystaniem zrównoważonego i elastycznego transportu.

– Mamy nadzieje, że rezultaty projektu LAST MILE będą skutecznym wsparciem dla wszystkich gmin, które podejmują to trudne wyzwanie, jakim jest organizacja transportu publicznego, szczególnie na obszarach wiejskich i turystycznych. Uważamy, że zapewnienie szerokiego wsparcia ze strony szczebla regionalnego w tym zakresie może stać się kolejnym korkiem do realizacji zrównoważonych i skoordynowanych polityk transportowych na obszarze całego województwa – mówi Maciej Łapko, kierownik projektu LAST MILE w biurze RBGPWZ.

Jak pokonać „ostatnią milę”?
Uczestników projektu w szczególności interesuje problematyka „ostatniej mili”, a więc sposób dotarcia od ostatniego przystanku transportu publicznego do atrakcji turystycznej, miejsca wypoczynku czy też imprezy kulturalnej. Zakres projektu obejmuje również zagadnienia dostępności do ośrodków gminnych i usług publicznych dla mieszkańców małych miejscowości, szczególnie w obszarach o niewielkiej gęstości zaludnienia. We wskazanych przypadkach rozwiązaniem jest często odpowiedni system transportu elastycznego będący uzupełnieniem oferty tradycyjnego regularnego transportu publicznego.

Podczas trwania I etapu projektu na podstawie wykonanych analiz regionalnych, międzynarodowej wymiany doświadczeń oraz opracowanych dokumentów eksperckich przygotowane zostały rekomendacje przeznaczone dla różnych szczebli zarządzania (od unijnego, poprzez krajowe i regionalne aż do lokalnego). Następnie wypracowane rekomendacje posłużyły do opracowania przez wszystkich partnerów projektu LAST MILE Regionalnych Planów Działań.

Odpowiedzią Bus Nadmorski? 
Chociaż drugi etap projektu LAST MILE rozpoczyna się w październiku 2018 i będzie trwał do września 2020 roku, już w pierwszym etapie prac podjęto działania.

Zespół RBGPWZ przygotował szereg stanowisk i wniosków do procedowanego projektu zmiany ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, uwzględniających doświadczenia zdobyte w ramach projektu. Ponadto w ramach działań związanych z uruchomieniem Busa Nadmorskiego i powołania Koordynatora Transportowego już we wrześniu 2017 r. doprowadzono do podpisania listu intencyjnego przez włodarzy czterech gmin nadmorskich pod patronatem i w obecności Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego Olgierda Geblewicza. (Nad morzem stawiają na elastyczny transport)

Co dalej? Jakie działania?
Doświadczenia zdobyte w trakcie trwania projektu LAST MILE sukcesywnie przenoszone są też do kolejnych projektów. Zespół RBGPWZ, przy współpracy z Wydziałem Zarządzania Strategicznego Urzędu Marszałkowskiego, przygotował koncepcję projektową, która pozwoliła na zakwalifikowanie się Województwa Zachodniopomorskiego do III edycji programu Catching-Up Regions realizowanego przez Komisję Europejską oraz Bank Światowy przy współpracy z Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju. Koncepcja opiera się na opracowaniu i wdrożeniu regionalnego e-modułu transportowego pozwalającego m.in. na systemowe gromadzenie danych dotyczących realizowanych na obszarze województwa usług transportowych oraz ich wizualizacji przestrzennej. Projekt podejmie też próbę pilotażowego wdrożenie publicznych systemów transportu „na żądanie” w powiecie kamieńskim oraz na obszarze Strefy Centralnej.

Ponadto udział w projekcie LAST MILE zachęcił gminy Dziwnów, Wolin i Międzyzdroje do udziału w trwającym konkursie „Human Smart Cities – Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców” organizowanym przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju. Zespół RBGPWZ wspomógł gminy poprzez zapewnienie wsparcia merytorycznego wykorzystującego zdobyte międzynarodowe doświadczenia odnośnie systemów mobilności na obszarach turystycznych. Złożone aplikacje przeszły pozytywną kwalifikację do II etapu konkursu.

Projekt LAST MILE jest finansowany w ramach Programu INTERREG EUROPA i opiera się na międzyregionalnej współpracy 7 partnerów z 6 krajów z całej Europy, obejmujących grupę około 50 regionalnych interesariuszy. Liderem projektu „LAST MILE” jest Agencja ds. Środowiska Austrii. Całkowity budżet projektu to 1 607 720 euro. Wartość dofinansowania ze środków INTERREG EUROPE wynosi 1 346 442 euro. Projekt rozpoczął się kwietniu 2016 r.

Partnerzy projektu „LAST MILE”:

  • Agencja Ds. Środowiska Austrii (Austria) – lider projektu
  • Zarząd Regionalny Wschodniego Tyrolu (Austria)
  • Agencja Wspierania Rozwoju Regionalnego Koszyce (Słowacja)
  • Klub „Zrównoważony Rozwój Społeczeństwa Obywatelskiego (Bułgaria)
  • Dyrekcja Mobilności i Transportu. Ministerstwo ds. Terytorium i Zrównoważonego Rozwoju. Rząd Katalonii (Hiszpania)
  • Park Krajobrazowy Górnej Sûre (Luksemburg)
  • Województwo Zachodniopomorskie – Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego (Polska)