Dokładnie 11 października 1745 roku w Kamieniu Pomorskim Ewald Georg von Kleist dokonał odkrycia, które na zawsze zmieniło bieg historii nauki. W swoim dworze – właśnie tutaj, nad Zalewem Kamieńskim – jako pierwszy człowiek na świecie zdołał zgromadzić energię elektryczną w prymitywnym kondensatorze, zwanym później flaszą Kleista. To przełomowe doświadczenie zapoczątkowało nową erę badań nad elektrycznością i elektrostatyką.

Jak przypomina Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej, eksperyment von Kleista był fundamentem dla dalszych badań prowadzonych przez takich uczonych jak Benjamin Franklin, Alessandro Volta, Michael Faraday czy James Clerk Maxwell. Wynalazek kamieńskiego duchownego i naukowca umożliwił rozwój całych gałęzi współczesnej techniki – od telegrafu i silników elektrycznych po elektronikę i technologie kwantowe.

Kamień Pomorski na mapie światowej nauki

Dziś, po 280 latach, dworek von Kleista w Kamieniu Pomorskim jest miejscem o wyjątkowym znaczeniu. Został oficjalnie uznany przez Europejskie Towarzystwo Fizyczne (EPS) za Historic Site – punkt o szczególnej wadze dla historii fizyki. To miejsce tętni życiem – odwiedzają je tysiące turystów z Polski i z zagranicy. Odbywają się tu pokazy i eksperymenty inspirowane doświadczeniami sprzed niemal trzech stuleci, przybliżające początki badań nad elektrycznością w sposób przystępny i widowiskowy.

Jak podkreśla Grzegorz Kurka, Kamień Pomorski znalazł się w gronie najbardziej prestiżowych miejsc w historii nauki, obok takich ośrodków jak:
Cavendish Laboratory w Cambridge (Anglia) – miejsce badań nad strukturą atomu,
Leiden University w Holandii – gdzie rozwinięto pomysł Kleista i skonstruowano pierwszą klasyczną „butelkę lejdejską”,
École Polytechnique w Paryżu – ośrodek rozwoju fizyki doświadczalnej w XIX wieku,
Max Planck Institute w Berlinie – kolebka fizyki kwantowej,
CERN w Genewie – współczesna stolica badań nad cząstkami elementarnymi.

Dziedzictwo, które wciąż inspiruje

Odkrycie von Kleista, dokonane w małym nadbałtyckim Kamieniu Pomorskim, na zawsze zmieniło sposób, w jaki ludzkość rozumie i wykorzystuje energię elektryczną. Dziś, 280 lat później, przypomina ono, że także w niewielkich miastach mogą rodzić się idee, które wpływają na cały świat.