Czystsze powietrze, poprawa jakości życia i zdrowia. Mieszkańcy Wolina i Międzyzdrojów stają przed szansą wymiany starych kotłów i ocieplenia swoich domów. Na ten cel trafi ponad 3,5 mln zł z Zachodniopomorskiego  Programu Antysmogowego. W środę, 11 marca 2020 r. Gminy Wolin i Międzyzdroje podpisały aż 4 umów na dotacje w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014–2020.

Możliwość wprowadzenia pilotażowego programu antysmogowego ze wsparciem środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 to wynik pozytywnie zakończonych w lipcu 2018 r.  negocjacji z Komisją Europejską. Wcześniej takiej możliwości nie było.

– Zachodniopomorski Program Antysmogowy rusza pełną  parą. To przykład, że wspólnie z samorządami można tworzyć skuteczne partnerstwo. To projekt parasolowy, jeden z nielicznych w Polsce, ale wierzę, że z miesiąca na miesiąc będzie się rozwijał. Nie czekamy na działania innych instytucji. Sami zdecydowaliśmy, zorganizowaliśmy i wdrażamy inicjatywę, która pozwoli nam poprawić stan powietrza w regionie. Co prawda, jego jakość jest na Pomorzu Zachodnim lepsza niż w innych polskich regionach, ale mamy aspiracje, by czerpać wzory z państw Europy Zachodniej, ze Skandynawii. Duże pokłony dla tych samorządów, które zdecydowały się na złożenie aplikacji i sięgnięcie po unijne wsparcie w walce o czyste powietrze. Z pewnością to wyzwanie nie na jeden rok, a na kilka lat. Dlatego cieszę się, że udało się nam zachęcić lokalnych włodarzy gmin i miast do działań antysmogowych – powiedział marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

Zachodniopomorski Program Antysmogowy to tzw. projekt parasolowy. Oznacza to, że w pierwszej kolejności gminy składały wniosek o dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego. Następnie, po rozstrzygnięciu konkursów przez Urząd Marszałkowski, mieszkańcy będą składać uproszczone wnioski o pomoc finansową już w swoich miejscowościach. Według ostrożnych szacunków, to efekt porównywalny do posadzenia ponad 2 tys. drzew. 

– Cieszy mnie fakt, że oprócz dużych miast po wsparcie sięgnęły mniejsze ośrodki czy samorządy z obszarów wiejskich. Tam również okres grzewczy jest uciążliwy dla mieszkańców, dla ich zdrowia. Wierzę, że ten program to początek wielkich zmian na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego na Pomorzu Zachodnim – dodawał wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Kustosz.

Międzyzdroje

– Cieszę się, że przystąpiliśmy do programu, który pozwoli pozbyć się części starych pieców i przeprowadzić termomodernizację niektórych budynków. Jako gmina nadmorska i położona w otulinie Wolińskiego Parku Narodowego to szczególnie ważny element dbania  o przyrodę, o czyste powietrze. Musimy nauczyć się żyć w przyjaźni ze środowiskiem naturalnym – mówiła zastępca burmistrz Międzyzdrojów Beata Kiryluk.

Gmina zrealizuje dwa projekty. Pierwszy z nich to „Wymień piec – bądź EKO w Międzyzdrojach – w ramach Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego”, który umożliwi wymianę 16 pieców czy kotłów węglowych na mniej emisyjne źródła. Inwestycje będą prowadzone wyłącznie w obiektach spełniających minimalne wymogi w zakresie efektywności energetyczne, co potwierdzi wykonanie 20 świadectw charakterystyki energetycznej. Mieszkańcy będą mogli się starać o 7,5 tys. zł grantu. Szacuje się, że efektem inwestycji będzie spadek emisji gazów cieplarnianych o około 105,5 tony równoważnika CO2 czyli o 67,7% w stosunku do stanu obecnego, oraz spadek emisji pyłów o 0,16 Mg/rok czyli o 100% w stosunku do stanu obecnego. Projekt jest w całości finansowany ze środków unijnych, a jego wartość to ponad 144 tys. zł. Inwestycje będą przeprowadzone do końca 2023 r. 

Drugie z zaplanowanych przez gminę działanie to „Wymień piec – termomodernizuj budynek w Międzyzdrojach – w ramach Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego”. Dzięki wsparciu z RPO WZ w 16 budynków jednorodzinnych zostanie objętych termomodernizacją (pełna termomodernizacja w 9 budynkach i częściowa termomodernizacja w 7 budynkach).  Działania termomodernizacyjne obejmą także zmianę systemu ogrzewania opartego na paliwie stałym na mniej emisyjne źródła ciepła. W każdym z budynków inwestycje poprawią efektywność energetyczną o co najmniej 25%, a emisji CO2 spadnie o co najmniej 30%. Efekty potwierdzą audyty energetyczne. Mieszkańcy będą mogli się starać o granty przyznawane w wysokości 50 tys. zł na wykonanie  pełnej termomodernizacji wraz z wymianą źródła ciepła oraz 25 tys. zł na wykonanie termomodernizacji częściowej i wymianę źródła ciepła. Szacuje się, że roczny spadek emisji gazów cieplarnianych wyniesie 105,50 tony równoważnika CO2, a emisja pyłów spadnie o 0,16 Mg/rok. Warty 753 tys. zł projekt jest w całości dofinansowany ze środków unijnych i zostanie zrealizowany do końca 2023 r.

Wolin

– Działania antysmogowe zrealizujemy na dwóch płaszczyznach. Pozbędziemy się m.in. 150 przestarzałych kotłów. To ogromny krok, aby poprawić warunki życia mieszkańców oraz walory turystyczne gminy – wyjaśniała burmistrz Wolina Ewa Grzybowska.

„Wymiana indywidualnych źródeł ciepła na mniej emisyjne w gminie Wolin” to projekt, który zakłada przekazanie mieszkańcom 100 grantów (w wysokości 7.500,00 zł każdy) na wymianę pieców i kotłów węglowych na mniej emisyjne źródła ciepła. Inwestycje będą wykonywane w oparciu o świadectwa charakterystyki energetycznej, których wykonanie również obejmie dofinansowanie ze środków RPO WZ. Szacuje się, że roczna emisja CO2 spadnie o 254,28  ton równoważnika CO2, a emisja pyłów obniży się o 0,33 Mg/rok. Wartość projektu to 903 tys. zł , z czego dofinansowanie unijne wynosi 813 tys. zł. Działania zostaną zrealizowane do końca czerwca 2022 r. 

Drugi z realizowanych przez Gminę Wolin projektów to „Termomodernizacja budynków jednorodzinnych w gminie Wolin”. Działanie pozwoli na przekazanie mieszkańcom łącznie 50 grantów na przeprowadzenie termomodernizacji wraz z wymianą indywidualnych źródeł ciepła na mniej emisyjne. Gmina zaplanowała przekazanie 25 pełnych termomodernizacji (grant w wysokości 50 tys. zł) oraz 25 częściowych termomodernizacji (grant w wysokości 25 tys. zł). Termomodernizacja częściowa zakłada izolację cieplną ścian (w tym stolarki okiennej i drzwiowej) i modernizację instalacji centralnego ogrzewania. Natomiast termomodernizacja pełna dodatkowo obejmuje izolację stropu (w tym dachu) i podłogi. Działania będą wykonywane w oparciu o sporządzone w ramach projektu audyty energetyczne. Szacuje się, że roczna emisji CO2 spadnie o 152,46  ton równoważnika CO2, a emisja pyłów zmaleje o 0,21 Mg/rok. Wartość projektu to ponad 2,259 mln zł, z czego 2 mln zł stanowią środki unijne. Działania zostaną skończone w czerwcu 2022 r.

Działania antysmogowe w regionie

Łącznie, dzięki realizacji 39 projektów dofinansowanych kwotą 34 mln zł, w regionie zostanie wymienionych 2511 źródeł ciepła i zostanie przeprowadzona termomodernizacja 433 budynków. Szacuje się, że całościowy spadek emisji CO₂ wyniesie 14 342 ton. Budżet pilotażowego Zachodniopomorskiego Programu Antysmogowego stanowią środki zarezerwowane w dwóch działaniach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020:

Działanie 2.14. Poprawa jakości powietrza – Zachodniopomorski Program Antysmogowy. 

Z tych środków gminy będą mogły finansować likwidowanie szkodliwego dla środowiska źródła ciepła, a więc pieca węglowego lub kotła na węgiel i zastąpienie go nową jednostką wytwarzającą ciepło w oparciu o spalanie gazu lub inne źródło energii. W ramach ogłoszonego naboru złożone zostały 73 wnioski aplikacyjne. W wyniku przeprowadzonej oceny do dofinansowania skierowano 25 projektów na kwotę 15 197 054,00 zł. 

Działanie 2.15. Termomodernizacja budynków jednorodzinnych – Zachodniopomorski Program Antysmogowy.  W ramach działania możliwe będzie przeprowadzenie termomodernizacji budynków jednorodzinnych wraz ze zmianą indywidualnych systemów ogrzewania na bardziej ekologiczne. W ramach naboru złożono 63 wnioski aplikacyjne. Na podstawie przeprowadzonej oceny do dofinansowania zostało skierowanych 14 projektów na łączną kwotę dofinansowania 18 324 040,00 PLN.