60 lat temu miała miejsce wyjątkowa data w historii Kamienia Pomorskiego. 31 października 1959 r. nastąpiło uroczyste otwarcie Przedsiębiorstwa Państwowego „Uzdrowisko Kamień Pomorski” (powołanego do życia 7 września tegoż roku).

– Nasze miasto stało się wówczas dwudziestym siódmym uzdrowiskiem w kraju i pierwszym oficjalnie otwartym w województwie szczecińskim. Na fotografii nieznanego autorstwa, ze zbiorów naszego Muzeum, uwieczniono uroczyste otwarcie PPU. Uczestnicy uroczystości stoją w pobliżu Zakładu Przyrodoleczniczego „Feniks” na tle Szpitala Powiatowego. Przemawia organizator i pierwszy dyrektor uzdrowiska Czesław Mokrzycki (1914-2000). Wśród widocznych na fotografii osób znajduje się m.in. dyrektor Centralnego Zarządu Uzdrowisk Edward Osóbka-Morawski (w czarnym płaszczu i kapeluszu) w latach 1944-1947 przewodniczący Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i premier Rządu Tymczasowego oraz Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej – Czytamy na stronie Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

Zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 września 1959 roku, powołano do życia „Uzdrowisko Kamień Pomorski” określając jednocześnie formy jego działania: prowadzenie lecznictwa uzdrowiskowego sanatoryjnego i ambulatoryjnego, eksploatacja, przerób oraz ochrona bogactw leczniczych, popularyzacja lecznictwa i profilaktyki balneologicznej a także produktów uzdrowiskowych. Kamieńska placówka nosiła nazwę: „Przedsiębiorstwo Państwowe Uzdrowisko Połczyn – Delegatura w Kamieniu Pomorskim”.

31 października 1959 roku dokonano uroczystego otwarcia dwudziestego siódmego uzdrowiska w Polsce. Oddano wówczas do eksploatacji trzy budynki sanatoryjne: „Piast”, „Wars-Sawa” i „Rzepicha”, dwa skrzydła Zakładu Przyrodoleczniczego, jadalnię, kuchnię, dwie kotłownie c.o., pralnię, Biuro Usług, biura dyrekcji, dom pielęgniarek oraz częściowo zagospodarowany park zdrojowy. 01 listopada tegoż roku do uzdrowiska przyjechali pierwsi kuracjusze, którym – obok programu leczniczego – zorganizowano program kulturalno-oświatowy i w jego ramach udostępniono Klub Zdrojowy z kawiarnią i świetlicą. Koleje lata funkcjonowania uzdrowiska przyczyniły się do obecnego jego kształtu. Do dnia dzisiejszego „Uzdrowisko Kamień Pomorski” szczyci się prowadzeniem działalności w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego i rehabilitacji.

Kamieńska solanka trzecią w Polsce

Do znacznego przyspieszenia na drodze uruchomienia uzdrowiska doszło w II połowie lat pięćdziesiątych. Według przeprowadzonych w 1956 r. badań kamieńska solanka pod względem właściwości leczniczych była trzecią najlepszą, po Inowrocławiu i Ciechocinku, w Polsce. Jej wykorzystanie w lecznictwie było zatem kwestią czasu. Idea ta spotkała się z poparciem Centralnego Zarządu Uzdrowisk, władz powiatowych i wojewódzkich. Zaangażowany w nią był również poseł Stanisław Zajączek – profesor Pomorskiej Akademii Medycznej, przewodniczący sejmowej komisji zdrowia i opieki społecznej. 12 lipca 1957 r. władze wojskowe przekazały Prezydium Powiatowej Rady Narodowej zajmowany przez siebie teren wraz z budynkami. Tego samego dnia zawarto wstępne porozumienie pomiędzy prezydiami Miejskiej Rady Narodowej i PRN a delegatami CZU i Uzdrowiska Połczyn z udziałem przedstawiciela Wojewódzkiego Zarządu Architektoniczno-Budowlanego w Szczecinie. Tym samym CZU przejął tereny w mieście pod przyszłe uzdrowisko. Ze spisanego protokołu dowiadujemy się o stanie obiektów. Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdzono, m.in., że zdewastowany zakład kąpielowy wykorzystywany był przez wojsko na garaże. Do odbudowy nadawać by się mogła ewentualnie środkowa część budynku, zaś oba źródła zablokowane były szyną kolejową w celu uniemożliwienia wypływu solanki. Niezbędne stało się szybkie zabezpieczenie terenu, na co nalegali przedstawiciele obu prezydiów zastrzegając, że o ile do 31 lipca 1957 r. sprawa nie będzie załatwiona to ze względu na „konieczność zapobieżenia dewastacji”, jak również „opinię społeczną, że obiekty nie są użytkowane – marnieją” zostaną one przeznaczone na inne cele, handlowe lub mieszkaniowe.

Od września 1957 r. do czerwca roku następnego trwała inwentaryzacja obiektów i ich zabezpieczenie. W czerwcu CZU delegował do Kamienia przeniesionego z Przedsiębiorstwa Państwowego „Uzdrowisko Inowrocław” Czesława Mokrzyckiego kierującego odbudową. Na miejscu powołano pracownię techniczną z trzema inżynierami. Zabezpieczono także środki finansowe. Kamień stał się delegaturą uzdrowiska w Połczynie. W lipcu sytuacja uległa diametralnej zmianie. Po wizycie przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia Departament Inwestycji tego resortu skreślił odbudowę kamieńskiej placówki służby zdrowia ze swych planów, ze względu na zbyt wysokie koszty. Pracownię techniczną zlikwidowano, a inżynierowie wyjechali. Prac jednak nie przerwano a ciężar finansowania inwestycji spoczął w całości na CZU. Pierwsze prace prowadzono przy Zakładzie Przyrodoleczniczym, który postanowiono odbudować w całości. 13 września 1958 r. rozpoczęto remont tego głównego obiektu, „serca PPU” – niemieckiego „Solbad”, przyszłego ZPL „Feniks”.

Zarządzeniem Ministra Zdrowia z 7 września 1959 r. powołano do życia „Uzdrowisko Kamień Pomorski”. Określono formy działania: prowadzenie lecznictwa uzdrowiskowego, sanatoryjnego i ambulatoryjnego, eksploatacja, ochrona oraz przerób bogactw leczniczych, popularyzacja lecznictwa i profilaktyki balneologicznej a także produktów uzdrowiskowych. Przedsiębiorstwo podlegało Ministrowi Zdrowia przez CUZ. Zarządzenie weszło w życie z dniem podpisania z mocą od 1 września 1959 r.

W sobotę 31 października nastąpiło uroczyste otwarcie kamieńskich zdrojów przez  E. Osóbkę-Morawskiego. Kamień awansował, jak donosił na pierwszej stronie „Głos Szczeciński”,  „do rzędu ważnej w kraju miejscowości” stając się dwudziestym siódmym  uzdrowiskiem w kraju i pierwszym oficjalnie otwartym w województwie. Krótka informacja o otwarciu pojawiła się także w „Trybunie Ludu”. 1 listopada przyjechali pierwsi kuracjusze. Oddano wówczas do eksploatacji trzy budynki sanatoryjne dla 140 pacjentów – sanatoria „Piast” (dawne sanatorium dziecięce), Wars-Sawa” i „Rzepicha”, środkowe i lewe skrzydło Zakładu Przyrodoleczniczego, jadalnię na 200 osób, kuchnię, dwie kotłownie c.o., Klub Zdrojowy z kawiarnią i świetlicą, pralnię, Biuro Usług, biura dyrekcji, dom pielęgniarek oraz „częściowo uporządkowany park”. Przyjęto pierwszych kuracjuszy. Pionierską kadrę stanowiło: 3 lekarzy przeniesionych z Dusznik, 6 pielęgniarek ze Szczecina i Kołobrzegu, 2 masażystów ze Szczecina, 4 kąpielowych, szkolonych w PPU Inowrocław, administrator sanatorium – z Połczyna, 15 pracowników kuchni z kuchmistrzem także Połczyna, 10 salowych, 5 pracowników pralni, pięcioosobowy zespól muzyczny oraz pracownicy administracyjni i gospodarczy.

Po oficjalnym otwarciu przed uzdrowiskiem roztaczano nowe, ambitne wizje. Planowano butelkowanie „wysokowartościowej solanki, której produkcja w 1965 r. wyniesie do 500 tys. butelek rocznie” jak również rozpoczęcie produkcji soli mineralnych, w ilości 60 ton w ciągu roku, mających trafić do aptek całego kraju. Powyższe zamierzenia nie zostały jednak zrealizowane.

źródło:
UM w Kamieniu Pomorskim, MHZK,
Archiwum Państwowego w Szczecinie i jego oddziału w Międzyzdrojach.